Yeni Başlayanlar İçin E-Ticaret Rehberi

İnternet üzerinden gerçekleşen toptan ve perakende ürün satışını kapsayan e-ticaret, hacmini her geçen gün artıran bir alan. İnternet girişimcilerinin yanı sıra, satışlarını fiziksel olarak sürdüren KOBİ’ler için de ciddi fırsatlar sunan e-ticaret, rekabette sınırları kaldırması bakımından çok değerli. Küçük bir yerleşim yerinde ürün satan bir işletme, e-ticaret sitesi açarak Türkiye’ye hatta yurt dışına satış gerçekleştirebilir.

E-ticarete adım atmak isteyenler için, sıfırdan e-ticaret projesi oluşturma sürecinde bilinmesi gerekenleri anlattık. İşte yeni başlayanlar için e-ticaret rehberi.

E-ticaret nedir? 

İnternet erişiminin artması ve online ürün ve hizmetlere yönelik ilginin bu bağlamda güçlenmesi, e-ticareti önemli ve büyük bir sektör haline getirdi. Bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazlardan, birkaç dakika içinde bir ürün satın almayı sağlayan e-ticaret altyapısı, girişimciler için fırsat anlamına gelirken kullanıcılar açısından ise iyi bir müşteri deneyimini ifade ediyor.

E-ticaret nedir sorusunun en basit yanıt, alıcı ve satıcıların internet ortamında bir araya gelmesidir. Ürün seçimi, ödeme ve faturalandırma işlemleri tamamen online olarak gerçekleşir. E-ticaret siteleri, içerdiği ürün yapısına göre iki farklı kategoride incelenir. Bunlar dikey ve yatay e-ticarettir.

• Dikey e-ticaret, belli bir kategoride ya da sektörde e-ticareti ifade eder. Ürün sayısı yüksek değildir ve operasyonlar az sayıda personel ile yönetilebilir.
• Yatay e-ticaret ise birden fazla sektör ve kategoriye yönelik e-ticareti ifade eder. Dikey platformlara göre daha fazla ürün barındırır. 

Altyapı olarak, hazır e-ticaret yazılımları ya da açık kaynak kodlu yazılımlar e-ticaret projelerinde tercih edilir. Bunlara alternatif olarak, pazaryerleri üzerinden, sosyal medya üzerinden ya da bulut platformlar üzerinden e-ticaret de mümkündür. E-ticaret altyapısı seçimi başlığında e-ticaret altyapıları ve farklarına yönelik bilgiler bulabilirsiniz. 

Dünyada ve Türkiye’de e-ticaret

Türkiye, internete genel erişim oranının yüksek olduğu ülkeler arasında. Bu durum da, ülkemizde e-ticaret ekosisteminin gelişmesinin arkasındaki önemli etkenlerden. Türkiye 2021 yılı e-ticaret istatistiklerinde ön plana çıkan bazı veriler şu şekilde:

• Türkiye’de 2021 yılındaki e-ticaret hacmi, bir önceki yıla göre yüzde 69 artış gösterdi.
• E-ticaretin genel ticaret hacmi içindeki oranı yüzde 17,7 oldu.
• E-ticaretin GSYH içindeki payı 2020’de yüzde 4,1 olurken, 2021’de yüzde 5,1 oldu.
• Kişi başı yıllık e-ticaret harcaması 2020’de 2808 TL olurken, 2021’de 4749 TL oldu.
• Ödeme yöntemleri içinde kartlı işlemler yüzde 60 ile ilk sırada yer aldı. Havale ve EFT yüzde 37 ile ikinci sırada, kapıda ödeme ise yüzde 3 ile son sırada yer aldı.

Yukarıda yer alan istatistikler, Türkiye’de e-ticaretin gösterdiği gelişime dair çok önemli veriler barındırıyor. E-ticaret sektöründe, Türkiye’de toplam 484 bin işletme yer alıyor. Ancak bu işletmelerin 470 binden fazlası Trendyol ya da Hepsiburada gibi pazar yerlerinde faaliyet gösteriyor. Kendi e-ticaret sitesine sahip olan işletmelerin sayısı 15 binin altında. 

3,5 milyona yakın işletmenin bulunduğu ülkemizde, yalnızca 15 bin e-ticaret sitesinin yer alması, buna ek olarak e-ticaretin toplam ticaret içindeki hacminin yüzde 20’nin altında kalması, bu alanda hâlâ önemli bir potansiyelin bizi beklediğini gösteriyor. 

E-ticaret altyapısı nasıl seçilir?

E-ticarete adım atmayı düşünen markalar için en önemli konulardan biri altyapı seçimi. Bir pazaryeri üzerinde mağaza açmak, bazı markalar için pratik geliyor. Hazır müşteri potansiyeli ve hızlı kurulum, Hepsiburada, Trendyol ya da Amazon Türkiye gibi alternatifleri öne çıkarıyor. Ancak yüksek rekabet ve pazaryeri komisyon oranları, markalar açısından bir dezavantaj. E-ticarette kullanılabilecek altyapı alternatifleri ise şu şekilde:

Hazır e-ticaret yazılımları

• İdeasoft, Tsoft ya da Ticimax gibi şirketlerin paket bazlı sunduğu yazılımlardır. 
• Tercih edilen pakete göre özellikler sunulur.
• Paket ücretleri yıllık olarak ödenir.
• Sitedeki güncellemeler ya da ek modül talepleri ek maliyet doğurur.

Açık kaynak kodlu yazılımlar

• Woocommerce, Opencart ya da Magento’nun başı çektiği yazılımlardır.
• Paket sistemi yoktur. 
• Kurulum konusunda destek alınabilir, teknik bilgisi yetersiz olanlar için uygun değildir.
• Müdahale edilebilir, geliştirilebilir ve özelleştirilebilir yazılımlardır.

Diğer e-ticaret altyapıları

İkas ve Shopify gibi servisler, e-ticaret sitesini uygun maliyetlerle kurmayı sağlar, paket bazlı hazır e-ticaret servisleri ile benzerdir. Tema seçenekleri, modüller ve hizmetler paketlere bağlı olarak sunulur.

E-ticaret yapmak isteyen her işletme bütçesi, marka stratejisi ve beklentisi doğrultusunda bu paketlerden birini seçebilir. 

E-ticaret rehberi: Projelerde nelere dikkat edilmeli? 

E-ticaret projelerinde altyapı seçimi önemli olmasına karşın, büyük resmin yalnızca küçük bir parçasıdır. Türkiye’de hemen her sektörde, online alışveriş cephesinde ciddi bir rekabet olduğu düşünüldüğünde e-ticaret projelerinde dikkat edilmesi gereken birçok nokta var. Adım adım e-ticaret dendiğinde, izlenebilecek bir yol haritası şu noktaları içermelidir:

• İlk adım iş fikri oluşturmak ve nasıl bir iş modeli ile yola çıkılacağını belirleyin.
• İş modelini oluşturduktan sonra, marka ve şirket sürecini tamamlayın.
• Proje için bir e-ticaret altyapısı seçin. 
• Sitenin alan adını (domain) belirleyin. Hosting (sunucu) hizmetini alın.
• E-ticaret sitesinin tasarımını markaya uygun bir şekilde tamamlayın.
• Dijital pazarlama planını oluşturun ve uygulamaya koyun.
• Trendyol, Amazon Türkiye, N11 ve Hepsiburada entegrasyonlarını tamamlayın.
• Satışa başlayın! Türkiye dışında, yurt dışına satış için e-ihracat sürecini araştırın.

E-ticaret sitelerinde hangi ürünler satılabilir?

Online satış, günümüzde farklı iş modellerini kapsayan bir alan. El yapımı ürünlerin yanı sıra mamül ürünlerin satışı internetten gerçekleşebilir. Stoksuz e-ticaret için dropshipping modeli ön plana çıkarken, dijital ürün satışı da e-ticaret ile mümkün. 

• El emeği ürünler içinde gıda ürünleri, sanat eserleri, el yapımı tasarım ürünleri yer alır. Kişiselleştirilmiş ürünler alıcılara sunulabilir.
• Mamül ürünler, satışa hazır hemen her ürünü kapsar. Giyim, teknoloji, kozmetik gibi alanlardaki ürünleri tedarik anlaşmaları ile temin ederek, e-ticaret sitenizde satabilirsiniz.
• Dropshipping, yani stoksuz e-ticaret tedarikçi ile alıcı arasında bir bağlantı kurmak anlamına geliyor. Yurt içinde yapılabileceği gibi, bu model yurt dışında özellikle Amazon ABD’de popüler.
• Dijital ürünlerin satışı ise tasarım, logo ya da dijital oyun parası gibi farklı ürünleri kapsayabilir. 

Spor, hobi, kişisel bakım, ofis, giyim, dekorasyon ya da evcil hayvan gibi onlarca farklı kategoride dikey ya da yatay e-ticaret yaklaşımlarıyla milyonlarca potansiyel müşteriye ulaşabilirsiniz. 

E-ticarette şirket ve vergi süreçleri

E-ticaret yapmayı düşünenler için en önemli konuların başında şirket kurulumu ve vergi gibi resmi süreçler geliyor. Online ya da fiziksel olarak bir ürün satabilmek için fatura kesmeli, yani bir şirket sahibi olmalısınız. Şirket kurulumunda, üç farklı alternatif tercih edilebilir:

• Şahıs şirketi
• Limited şirket
• Anonim şirket

Şahıs, limited ve anonim şirketler içerdikleri özelliklere, vergi oranlarına göre birbirlerine göre farklı avantajlar barındırabilir. Şahıs şirketleri, bir ya da birden fazla kişi tarafından kurulabilen ve ortakların sınırsız sorumluluğu olan şirketlerdir. Kısa süre içinde kurulabilir. 

Limited şirket, sermayesi minimum 10.000 TL olan, ortakların şirketin borçlarından sorumlu olmadıkları şirket türüdür. Sermayenin hisselere bölündüğü limited şirketlerde en çok 50 ortak olabilir. 

Anonim şirket, önemli ekonomik faaliyetlerde zorunlu olan bir şirket türüdür. Sermayesi en az 50.000 TL olması gereken anonim şirketlerde şirketin kendisi borçlardan sorumludur. 

Genel olarak bakıldığında, bir firma ticari faaliyetlerine göre bu üç şirketten birini kurabilir. Ancak e-ticarete yeni başlayanlar için ya da ticari bir geçmişi olmayanlar için, şahıs şirketi en kolay kurulan ve kapatılan şirket türü olması ile ön plana çıkabilir. 

E-ticarette ödeme ve lojistik sürecinde nelere dikkat edilmeli?

Online alışverişte kullanıcıların memnuniyetini belirleyen faktörler içinde kargo ve ödeme gibi süreçler geliyor. Lojistik ve ödemede iyi bir deneyim, sadakati yüksek bir müşteri kazanmak anlamına gelebilir. 

Sanal POS kurulumu, kullanıcıların hızlı ve güvenli bir alışveriş yapabilmesi adına çok önemli. Birçok banka ile entegrasyon barındıran sanal POS sistemleri sayesinde kredi kartları ile ödeme mümkün. Buna ek olarak e-ticaret siteleri ödeme yöntemleri içinde EFT-havale ve kapıda ödemeyi de tercih ediyor. Ödeme yöntemlerinin çeşitlilik barındırması daha çok kişiye hitap etmesi açısından önemli.

Diğer bir önemli konu olan kargo entegrasyonu, e-ticarette iyi bir müşteri deneyiminin son adımı. E-ticaret sitelerini tercih eden kullanıcıların çok büyük bir kısmı, siparişlerinin 3 gün içinde teslim edilmesini bekler. Bu da iyi bir depo ve stok yönetimini gerekli kılıyor. E-ticaret platformlarının kargo entegrasyonları doğru bir şekilde tasarlanmalıdır. Sipariş alma, kargo oluşturma, bu esnada e-fatura oluşturulması ve kargoya dahil edilmesi iyi tasarlanmış bir süreci gerekli kılıyor.

E-ticarette dijital pazarlama

E-ticaret, işletmeler için çok önemli fırsatlar barındıran büyük bir pasta ve büyümeye her yıl devam ediyor. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta var, o da rekabet. İyi bir e-ticaret sitesi, dijital pazarlama araçlarını etkili bir şekilde kullanarak bu rekabette kendine yer edinebilir. E-ticaret projelerinde kullanılabilecek dijital pazarlama araçları ve avantajları şu şekilde.

Sosyal medya

Türkiye’de 50 milyona yakın sosyal medya kullanıcısı mevcut. Instagram, Facebook, Twitter ve Tiktok gibi platformlar üzerinde hedef kitleye ulaşan paylaşımlar ve reklamlar, iyi bir dönüşüm sağlayabilir. Sosyal medya kampanyaları e-ticaret markalarının sık başvurduğu bir yöntem.

İçerik pazarlama

Etkisini uzun vadeli olarak gösteren, “evergreen” bir yaklaşım olan içerik pazarlama, e-ticaret sitelerinin blog gibi özellikleri ile dahil olduğu bir alan. Örneğin, bilgisayar satışının olduğu bir site, “İyi bir bilgisayar nasıl olmalı?” gibi bir blog içeriği ile, her yıl binlerce trafik alabilir. Bu trafik dolaylı bir şekilde satışlara yansır.

SEO

Arama motoru optimizasyonu, e-ticaret platformları için Google’da üst sıralarda yer almanın anahtar stratejilerinden biri. Bir e-ticaret sitesi mutlaka SEO uyumlu olmalı. Google’ın algoritmalarını sürekli olarak değiştirdiği ve yüzlerce kriterin dikkate alındığı düşünülürse, iyi bir SEO stratejisinin önemi görülebilir.

Google Ads

Google’ın ücretli reklam ağı olan Google Ads, e-ticaret sitelerinin hedef kitlesine doğrudan ulaşmasını sağlayan bir araç. Google Ads ile, bir online alışveriş sitesi arama motorunda en üstte yer alabilir ve müşterilere doğrudan ulaşarak, ciddi bir dönüşüm elde edebilir.

Bu araçlara ek olarak mailing, PR çalışmaları gibi birçok dijital pazarlama modeli de uygulanabilir. E-ticaret rehberi içinde yer alan adımlar uygulanarak, siz de e-ticaret projenize hayat verebilirsiniz. E-ticarete başlama maliyeti her proje için farklı olmakla birlikte, günümüz şartlarında en az 5 bin TL ile 10 bin TL arasında değişebilir.